Merhaba sevgili Blues severler. Derneğimiz çatısı altında sizlere mümkün olduğu kadar en iyi içeriği sunmanın telaşı ve uğraşısı içinde olan bizler, bu yeni yazımızda anlamını merak ettiğiniz bazı Blues terimlerini sizler için araştırdık. Umarız bu minik sözlük sizlerin de hoşuna gidecek. Bu yazı için desteklerinden dolayı sevgili Erhan Ösüm’e ve Zübeyde Özge Bakır’a teşekkürü borç biliriz.
Hoochie Coochie :
Belki de Blues müzikte kulağınıza ilk çalınan terimlerden biridir. Bu terim danslara ve bununla birlikte de şarkılara konu olmuştur. Hoochie Coochie dans eden kişiye verilmiş bir lakaptır. Kelimenin öz hali, “shimmy dancer” olarak da geçer. Bu da titreten, kıvrak olan kimse anlamına gelir. Terim bu hali ile cinsellik de içerir.
Bu terimin kullanıldığı bazı şarkılar şunlardır:
Muddy Waters – Hoochie Coochie Man
Cab Calloway – Minnie the Moocher
Elvis Presley – Saved
Boogie Chillun :
John Lee Hooker tarafından yazılmış, ilk olarak 1948 yılında kaydedilmiş, gitar melodisi ile çalım tekniği sonraki jenerasyonlara ilham olmuş Blues şarkısıdır. Boogie Chillen olarak da bilinir. Hooker şarkısında Hastings Sokağında (Detroit) ilk defa dolaşırken herkesin bahsettiği Henry’s Swing Club adındaki mekana olan ziyaretini anlatır.
Backdoor Man :
Birkaç birbirine yakın anlamı olmasına karşın en çok argo anlamı (Slang da denir) ile Backdoor Man, genelde evli kadınlarla beraber olan, yasak aşk yaşayan erkekler için kullanır. Eşlere yakalanmamak için bu kişiler genelde arka kapıdan kaçarlar. Backdoor kelimesi buradan gelir. Kimi zaman aynı durumdaki kadınlar için de kullanılır.
Bu terimin kullanıldığı en ünlü şarkı:
Howling Wolf – Backdoor Man
Mojo:
İyi şans getiren büyü, muska, totem vb. anlamlarının dışında insanlardaki cazibeyi, alımlılığı, seksapeli, özgüveni ve karşı cinsin üzerinde etki yaratmasını sağlayan gücü anlatır. Özellikle erkek egemen bir terimdir.
Bu terimin kullanıldığı en ünlü şarkı:
Muddy Waters – Got My Mojo Working
Moonshine:
Argoda yasa dışı alkol üretmek demektir. Bu adını üretimin genelde gece ay ışığı altında yapılmasından dolayı almıştır. Batı Virginia, Kentucky ve Virginia gibi yerler Moonshine terimini akla ilk getiren eyaletlerdir.
Bu terimin kullanıldığı şarkılardan biri:
Gertrude ‘Ma’ Rainey – Moonshine Blues
Stingaree :
Blues şarkılarında kadın cinsel organı yerine kullanılan bir kelimedir. 1880 yılında altın avcılarının hücum ettiği San Diego’da ki Stingray (Vatoz) bölgesinden bu terim gelmektedir. İlgili bölgede bu döneminde tam 350 hayat kadını çalışmıştır. 1912’de polis bu bölgeyi fuhuş ve suç sebebi ile kapamak zorunda kalmıştır.
Bu terimin kullanıldığı şarkılardan bazıları:
Charlie Musselwhite – Stingaree
Blind Willie Reynolds – Third Street Woman Blues (Blind Willie Reynolds bu şarkısında yukarıda bahsi geçen bölgede fahişelik ile para kazanan kız arkadaşını anlatır.)
Strut/Strut Your Stuff :
Argoda, iyi olduğun bir konuda yeteneğini göstermek (örneğin sahnede isen yapabildiğin en iyi dansı yapmak vb.) anlamında kullanılmaktadır. Çoğu Blues teriminde olduğu gibi bu da genel olarak cinselliği çağrıştırır.
Bu terimin kullanıldığı şarkılardan biri:
Matt Guitar Murphy – Strut Your Stuff
Voodoo :
Bu terim; garip, açıklanamayan, olağan dışı olaylar için kullanılır. Blues müzikte lanetlenmek anlamına geldiği gibi uğur, aşk, kazanç getiren vb. etkileri olan tılsımlara da Voodoo ismi verilir (Örneğin New Orleans Voodoo Chames). Ayrıca Voodoo, Batı Afrika kökenli ruhçu-animist bir inanış biçimidir. Temelde, birtakım otlar ve dualar aracılığıyla şifa vermek amacını taşır. Voodoo kelimesi, Batı Afrika’daki Fon dilinden gelir ve “manevî varlık” anlamındadır.
Bu terimin kullanıldığı şarkılardan biri:
Koko Taylor – Voodoo Woman
Whoopie :
Şamata, alem ve bir eylemden normalden fazla keyif almak anlamındadır. Blues müzikte ise argo kullanımla cinsel ilişkiyi çağrıştırır. Birlikteliği simgeler. Making whoopie, olarak da bilinir ama nadiren de olsa duyulan heyecanı da betimler.
Bu terimin kullanıldığı şarkılardan biri:
King Solomon Hill – Whoopie Blues
Barrelhouse :
Genelde yüksek tempoda piyanonun çalındığı, gelenlerin çılgınca dans ettiği ve viskinin direk fıçıdan servis edildiği (bu yüzden Barrelhouse deniliyor) ucuz bar veya gece kulüplerine denilir. Bu mekanlarda boogie-woogie piyano akımının da temelleri atılmıştır ve zamanla piyano dışında davul, gitar vb. enstrümanlar da müziğe eklenmiştir.
Bu terimin kullanıldığı şarkılardan bazıları:
Memphis Minnie – Drunken Barrelhouse Blues
Ma Rainey – Barrel House Blues
Boogie-Woogie :
Blues kökenli caz müziğinde kullanılan bir piyano çalma yöntemidir. 50’li yılların dansına hayat vermiştir. Ritmik bas yürüyüşleri eşliğinde, neşeli melodilerle çalınan, yüksek tempolu bir piyano stilidir. Bu stil, swing ve rock’n roll türlerine ilham olmuştur.
Bu stilin kullanıldığı ilk parçalardan biri:
Albert Ammons – Boogie Woogie Blues
Field Hollers:
Güney Amerika’da kullanılan vadinin aşağısı anlamına gelen eski bir terimdir. Kölelik döneminde çalışma esnasında Afrikalı pamuk işçileri tarafından alkış ya da ayakları yere vurarak söylenen vokal odaklı geleneksel iş şarkılarının da genel adıdır.
İş şarkılarından bir örnek sunmak istersek:
Ed Lewis – I Be So Glad… When The Sun Goes Down
Griot:
Batı Afrika’da gelenekleri, hikayeleri, kuşaktan kuşağa aktaran gezici müzisyen, şair kişiler için kullanılan bir terimdir.
Bu terimin kullanıldığı albümlerden biri:
Mighty Mo Rodgers & Baba Sissoko – Griot Blues
Killing Floor:
Blues şarkılarında mezbaha/kesimhane, olmak istemediğin yer anlamlarına gelen terimdir.
Killing Floor’un kullanıldığı şarkılardan biri:
Howlin’ Wolf – Killing Floor
Ramblin’ Man :
Rambling, kelime olarak “başıboş” anlamında olsa da Ramblin’ Man, iyi görünümlü, kızların gönlünü cezbeden ama pek de güvenilir olmayan erkeği betimler.
Bu terimin kullanıldığı şarkılardan biri:
Willie “Willie Bee” James – Ramblin’ Man Blues
Stagger Lee :
1895 yılının Noel arifesinde William “Billy” Lyons’ın “Stagger Lee” lakaplı Lee Shelton tarafından öldürülmesini konu alan, ilk olarak 1923 yılında kaydedilmiş bir folk şarkısıdır. 1895 yılında ilk olarak iş şarkısı olarak ortaya çıkan “Stagger Lee”, Lloyd Price tarafından yorumladığında Bilboard listelerinde 1959 yılında ilk 100’e girmiştir. İlgili terim “Stackerlee”, “Stack O’Lee”, “Stackolee”, “Stackalee”, “Stagerlee”,” Stagale” vb. isimlerde de geçer.
Bu terimin kullanıldığı şarkılardan :
Lloy Price – Stagger Lee
Mississippi John Hurt – The Ballad Of Stagger Lee
Taj Mahal – Stagger Lee
Wilbert Harrison – Stagger Lee
Stagger Lee Keb Mo – Stack O’Lee
Samuel L. Jackson – Stack O’Lee